Ποδοχώρι

Και εδώ παρατηρείται διαχρονική παρουσία, αλλά εξ όσων γνωρίζουμε, η οικιστική εγκατάσταση, μέσα και έξω από το χωρίο, χρονολογείται στους υστεροελληνιστικούς και ρωμαϊκούς χρόνους. Ίδια εγκατάσταση παρατηρείται και στην θέση Τσακίλα. Στο σπήλαιο Αρκουδότρυπα, βόρεια του εγκαταλελειμένου παλαιού Ποδοχωρίου, οι αρχαιολόγοι, της ΙΗ Εφορίας Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων συγκέντρωσε, από το 1982, άφθονη κεραμική από την πρώιμη εποχή του χαλκού ως τα ρωμαϊκά χρόνια. Επομένως, μπορούμε να ομιλούμε για ιστορική αφετηρία του Ποδοχωρίου από την εποχή του χαλκού, ενώ μεταξύ Ποδοχωρίου- Ακροποτάμου ευρίσκεται προϊστορικός οικισμός. Πιθανότητα το σπήλαιο να ήταν λατρευτικό σπήλαιο-ιερό. Στην γύρω περιοχή, το χωματόδρομο, είναι εμφανή τα ίχνη παλαιού υδραγωγείου που αρχίζει από την Μάννα του Νερού , που υδροδοτούσε, πιθανότητα, το Ποδοχώρι, και την φημισμένη Αμφίπολη. Πράγματι, στην θέση Εληές, σε υψόμετρο 28 μ., σωζόταν ο υδαταγωγός του υδραγωγείου Αμφιπόλεως που σήμερα έχει χαθεί για να εξυπηρετηθεί η διάνοιξη της εθνικής οδού. Επιγραφές ευρέθησαν στις θέσεις του Ζαχαρία τα χωράφια και Σικαλινιές – την τελευταία, γραμμένη στην λατινική, είχε εύρει ο μελετητής της περιοχής, κατά τα τέλη του 19ου αι., Γούσιος.

Κατά την ρωμαιοκρατία οι κάτοικοι δεν απώλεσαν την ελληνοφωνία τους, ενώ αντιθέτως οι εγκατασταθέντες Ρωμαίοι ομιλούσαν ελληνικά. Πιθανώς τέτοια περίπτωση είναι αύτη της οικογένειας κάποιου κατοίκου όνομα ΖΕΙΠΑ. Ο εν λόγω απεικονίζεται με την σύζυγό του, ένα μικρό αγόρι, μια γυναικεία μορφή και ένα άλλο πρόσωπο που λείπει και στην επάνω σειρά ένας άνδρας και τρία γυναικεία πρόσωπα, όπου ανάμεσα στις δύο σειρές η επιγραφή:

ZEIΠACΕΥΑΤΩ ΚΑΙ ΤΗ, ΙΔΙΑ, (ΓΥΝΑΙΚΙ)
ΚΛΕΥΔΙΚΑΙ ΤΟΙC ΙΔΙΟΙC TEKNOIC PAO

και παρακάτω

ΚΑΤΑΛΙΜΠΑΝΩ ΜΥCΤΑΙC ΔΙΟΝΥCOY * PK
ΠΑΡΑΚΑΥCOYCIN ΜΟΙ ΡΟΔΟΙC ΚΑΤ ΕΤΟC

Η επιγραφή αυτή δηλώνει ότι ο εν λόγω Ζείπας αφήνει ορισμένο ποσό για να καίει ο θίασος τριαντάφυλλα πάνω στον τάφο του στην ρωμαϊκή εορτή των νεκρών τα Ροζάρια. Η επιγραφή αυτή σώζεται στο Μουσείο του Λούβρου. Διαστάσεων 0,95 x 0.55

Στο Ποδοχώρι στην θέση Παλαιοκλήσια Λεύκης υπάρχει παλαιοχριστιανική βασιλική που ανάσκαψε το 1973-4 ο καθηγητής κ. Θεολόγος Αλιπράντης (τότε έφορος Αρχαιοτήτων). Κατά την ερευνά του απεκαλύφθη η αψίς του ιερού, οι εξωτερικοί τοίχοι. Η προ της αψίδος θεμελιωθείσα μεταγενεστέρως μικρή εκκλησία, οι στυλοβάτες και οι κίονες που χώριζαν τα τρία κλίτη το οικοδόμημα, οι δύο νάρθηκες, το οκταγωνικού σχήματος βαπτιστήριον. Οι τοίχοι της βασιλικής είναι ζωγραφισμένοι με πλούσιους χρωματικούς τόνους και είχαν εντοίχιο ψηφιδωτό διάκοσμο. Η βασιλική , κατά πάσα πιθανότητα. Καταστράφηκε από πυρκαγιά.

Κατά την βυζαντινή περίοδο το Ποδοχώρι αναφέρεται σε περιουσιακό κατάστιχο της Μ. Ιβήρων. Για τα ίδια κτήματα κάμει λόγο το Πρακτικό του Σεβαστού Ιωάννου Κομνηνού, το 1104 μ.χ., και στο οποίο γίνεται λόγος για μετόχι της Μονής, τιμώμενο στην Γένεση της Θεοτόκου, που ευρίσκονταν στα όρια του Κοκκινοχωρίου (τότε Όβελος ) και Ποδοχωρίου στην τοποθεσία Μοναστήρι. Στο Χρυσόβουλλο του Μιχαήλ Η' Παλαιολόγου του έτους 1259 περιγράφεται το ίδιο κτήμα του Οβελού. Το αυτό και στο Πρακτικόν του απογραφέως Ορφανοτρόφου Τρύφωνος Κεδρηνού, όπου η πληροφορία ότι το μοναστηριακό αυτό κτήμα του Οβελου είχε 252 κατοίκους που εργάζονταν ως πάροικοι.

Στην ύστερη Τουρκοκρατία στο Ποδοχώρι κατοικούσαν 200 ελληνικές και τουρκικές οικογένειες. Οι έλληνες είχαν δημοτικό σχολείο με 45 περίπου μαθητές και μία τάξη ελληνικών μαθημάτων. Ο Ν. Σχινάς, οδοιπορικαί σημειώσεις Μακεδονίας- Ηπείρου, γράφει ότι το Ποδοχώρι είχε 800 χριστιανούς και 700 Μουσουλμάνους, ενώ ο Αστέριος Γούσιος, Η κατά το Πάγγαιον χώρα των Λακκοβικίων, γράφει ότι το Ποδοχώρι είχε 800 Έλληνες, με εκκλησία του Αγίου Γεωργίου και σχολείο και 300 Οθωμανούς με τζαμί και δύο γραμμματοδιδασκαλεια. Ο αυτός δημοσιεύει και τρεις επιγραφές. Τα αυτά γράφουν, περίπου, στα γνωστά έργα τους ο Γ Χατζηκυριακού και ο Ά νδρ. Άρβανίτης. Το 1923 είχε 120 οικίες.

Στο Ποδοχώρι (όπως και στην Μεσορόπη) υπάρχουν ασφαλείς ενδείξεις για κοιτάσματα χρυσού, αφού υπάρχουν σκουριές, πληθώρα στοών και φρεάτων, αλλά και ζωηρή η προφορική παράδοση για τα κοιτάσματα αυτά. Πάντως η περιοχή, και ιδίως στα ορεινά τους, έχει ελάτους ,άγρια πεύκη, χαμηλά πλατάνια, λεύκες, κυπαρίσσια, καστανιές, καρυδιές και πολύ χαμηλά αμυγδαλιές, μουριές, συκιές, εληές, εσπεριδοειδή, αμπέλια. Καλλιεργείται, ωσαύτως, ο καπνός, το καλαμπόκι το τριφύλι, η βρόμη και το κριθάρι. Η πανίδα έχει υποστεί αλλοίωση, δεν υπάρχουν πια αρκούδες, αγριογούρουνα, λύκοι.

http://www.dimosorfanou.gr/fra_index.asp